Maciejka (Lewkonia letnia) – kompletny przewodnik po uprawie pachnącej jednorocznej rośliny

Maciejka, zwana też lewkonią letnią (Matthiola incana), to roślina z rodziny kapustowatych ceniona za intensywny, słodkawy zapach i efektowne kwiatostany. Choć botanicznie zaliczana bywa do bylin, w polskim klimacie najczęściej uprawiana jest jako roślina jednoroczna.

Wygląd i odmiany

• Pokrój: Dorasta do 50–100 cm wysokości, tworząc zwartą kępkę o szerokości 20–30 cm .
• Liście: Szarozielone, lancetowate, pokryte delikatnym kutnerem.
• Kwiaty: Drobne, pełne lub pojedyncze, skupione w luźnych gronach. Barwy – biel, krem, żółć, róż, fiolet, czerwień, a niekiedy wielobarwne odmiany.
• Odmiany: W polskich ogrodach spotyka się zarówno odmiany o pełnych kwiatach (‘Times’, ‘Mixture’), jak i pojedyncze, różniące się intensywnością zapachu i wysokością roślin.

Nasiona i termin wysiewu

• Termin siewu:
  • Bezpośrednio do gruntu lub do pojemników od połowy kwietnia do czerwca.
  • W cieplejszych regionach wysiew można rozpocząć już w marcu pod osłonami, a pikować do gruntu w maju.
• Głębokość i siew: Nasiona umieszczamy na głębokości około 1 cm w rzędach co 20–30 cm lub rzutowo w kępkach co ~10 cm. Po wysiewie obficie podlewamy.
• Wschody: Pojawiają się po 10–14 dniach; jeśli wzejdą zbyt gęsto, przerywamy słabsze siewki, zostawiając rozstawę około 20–30 cm.

Stanowisko i podłoże

• Światło: Najlepiej słoneczne lub lekko ocienione.
• Gleba: Lekka, próchniczna, dobrze przepuszczalna, o lekko zasadowym pH; radzi sobie na glebach piaszczysto-gliniastych.
• Wilgotność: Umiarkowana – unikać zarówno przesuszenia, jak i zalewania korzeni.

Pielęgnacja

1. Podlewanie: Regularne, umiarkowane – gleba powinna być stale lekko wilgotna.
2. Nawożenie: Jednorazowe zastosowanie nawozu wieloskładnikowego w okresie pikowania lub tuż przed kwitnieniem wspomaga obfitość kwiatów.
3. Usuwanie przekwitłych kwiatostanów: Systematyczne usuwanie wyblakłych gron przedłuża czas kwitnienia.
4. Sekundarny siew dla ciągłego kwitnienia: Kolejne partie nasion wysiewać co 2–3 tygodnie do połowy czerwca, aby cieszyć się zapachem maciejki przez całe lato.

Okres kwitnienia i zastosowanie

• Kwitnienie: Od czerwca aż do pierwszych przymrozków (październik).
• Zastosowanie: Doskonała na rabaty, do pojemników balkonowych i na obwódki; intensywny zapach przyciąga motyle i pszczoły.

Zbiór nasion i dalsza uprawa

• Po przekwitnieniu niektóre rośliny mogą samoistnie się wysiewać na wiosnę, jednak dla pewności warto co roku zbierać dojrzałe nasiona z suchych torebek.
• Przechowywać w suchym, chłodnym miejscu, by zachowały zdolność kiełkowania.

Maciejka (lewkonia letnia) to niewymagająca, a jednocześnie niezwykle dekoracyjna roślina jednoroczna, która zachwyca wonią oraz różnorodnością barw. Dzięki prostym zabiegom uprawowym i regularnemu siewowi można przedłużyć jej kwitnienie nawet przez kilka miesięcy, tworząc w ogrodzie lub na balkonie prawdziwie aromatyczny zakątek.